تقریباً حدود یک دهه قبل، ساتوشی ناکاموتو، مخترع بیت کوین با یک مقاله ی تحقیقی ۸ صفحه ای و توضیح درباره ی این که چگونه پول را (به واسطه ی بیت کوین) می توان غیر متمرکز کرد، خیلی بی سر و صدا سازمان های امین نظیر بانک ها را درهم نوردید.
در آن زمان، افراد بسیاری نتوانستند پتانسیل نهفته در آن هشت صفحه را درک کنند.
نه، من درباره ی غیر متمرکز کردن پول صحبت نمی کنم بلکه به ماهیت غیر متمرکز سازی اشاره دارم. ناکاموتو در آن هشت صفحه توضیح نداد که ما چگونه می توانیم بر پول خودمان کنترل داشته باشیم- او روش جدیدی برای همکاری امن افراد غریبه (ناآشنا) با یکدیگر معرفی کرد.
شاید شما هم افرادی را دیده باشید که پتانسیل بلاکچِین را انکار می کنند و به شما می گویند که فریب زرق و برق تبلیغاتی آن را نخورید. اما توصیه ی من این است که به این حرف ها زیاد اهمیت ندهید.
کسب و کارهایی که خودشان را با دنیای آتی غیر متمرکز وفق ندهند، به زودی به کسب و کارهایی قدیمی بدل خواهند شد.
در این مقاله، درباره ی ۵روش مختلف بلاکچِین که برای کسب و کار شما از هم اکنون تا حداقل ده سال آینده مناسب هستند بحث خواهیم کرد. پس با موضوعات پایه بحث را شروع می کنیم:
به زبان ساده، بلاکچِین ، یک پایگاه داده(database) است. یک پایگاه داده ی حاوی انواع مختلف داده که همیشه در حال بزرگتر شدن است و دارای ویژگی های بسیار چشمگیری است، به شرح زیر:
- هنگامی که داده ها در پایگاه داده ذخیره شوند، دیگر نمی توان آن را تغییر داد یا حذف کرد. هر رکورد در یک بلاکچِین ، تا ابد ثابت و دائمی است.
- هیچ فرد یا سازمانی به تنهایی پایگاه داده را نگهداری نمی کند بلکه چندین هزار نفر این کار را انجام می دهند و هر فرد یک کپی از پایگاه داده را در اختیار دارد.
برای درک این که چگونه هزاران نفر قادر به نگهداری کپی پایگاه داده خودشان به صورت همگام و همزمان با افراد دیگر هستند، نوشته زیر را تصور کنید:
ده نفر در یک شبکه وجود دارند. هر نفر با در دست داشتن یک پوشه ی خالی در جای خود نشسته است و یک برگه ی سفید (خالی) در مقابل آن ها قرار دارد. هر زمان که هر فردی فعالیت مهمی در شبکه انجام دهد، مثلاً پول انتقال دهد، آن فعالیت را به سایر افراد موجود در شبکه اطلاع می دهد.
هر فرد، هر اطلاعیه را بر روی برگه ی خودش یادداشت می کند تا زمانی که برگه ی وی پُر شود. هنگامی که برگه ها پر شدند، هر نفر با حل یک معمای ریاضی بر محتویات صفحه ی خودش صحه می گذارد.
حل یک معمای ریاضی تأیید می کند که برگه ی هر فرد حاوی همان محتوای واقعی است و تضمین می کند که محتویات هرگز دستکاری نشده اند (صحت داده ها را تضمین می کند). هر کسی که اولین برگه ی خودش را تأیید می کند، مبلغی ارز زمزگذاری شده به عنوان پاداش دریافت می کند.
هنگامی که برگه تأیید شد، به پوشه اضافه می شود. سپس یک برگه ی جدید بیرون کشیده می شود و همین فرآیند تا ابد ادامه خواهد داشت.
با گذشت زمان، این برگه ها(blocks) که حاوی رکوردهای(transactions) مهم هستند به یک فولدر(chain) افزوده می شوند و بدین صورت، پایگاه داده (blockchain) شکل می گیرد.
برای اطلاع بیشتر از جزئیات بلاکچِین، در مقاله های بعدی به این مهم خواهیم پرداخت.
فناوری بلاکچِین را می توان به دلیل ویژگی هایش منحصر به فردش در بسیاری از صنایع مختلف، از بانکداری و حسابداری گرفته تا صنعت سرگرمی، به کار گرفت.
در ادامه، درباره ی پنج روش مختلف بلاکچِین که شرکت شما را تحت تأثیر قرار می دهد بحث می کنیم.
قراردادها
“تا زمانی که قرارداد امضا نشده، هیچ چیز واقعی نیست.”
گِلِن دانزگ (Glenn Danzig)
تجارتی که داد و ستدی انجام نمی دهد را چه می نامید؟
بلاکچِین ، تأثیر شگرفی بر نحوه ی ارتباط سازمان ها با یکدیگر خواهد داشت. داد و ستد به معنای انجام معامله با طرف های دیگر برای آسان کردن کارهایی است که به تنهایی میسر و مقدور نیست. در چنین شرایطی، دو سازمان باید مطمئن باشند که می توانند به یکدیگر اعتماد کنند.
در سال ۱۳۹۶، این اعتماد به واسطه ی دسته ای برگه یا یک قرارداد که تمام شروط و قوانین همکاری را فهرست می کند تأمین می شود. در صورتی که یکی از طرفین به وعده های ذکر شده در قرارداد وفادار نباشد می توان از طریق قانون او را به اجرای تعهداتش وادار کرد- اما این کار فرآیندی پرهزینه و زمانبر است. به همین دلیل در بسیاری از موارد، رفتن به دادگاه برای نقض قرارداد، به زحمتش نمی ارزد.
با استفاده از فناوری بلاکچِین می توان بسیاری از این قراردادها را به قراردادهای هوشمند(Smart Contracts) تبدیل کرد. قراردادهای هوشمند برخلاف قراردادهای مرسوم و متعارف، از کدهای نرم افزاری تشکیل شده اند و توسط شبکه ی بلاکچِین اجرا می شوند. خوبی قراردادهای هوشمند در این است که نمی توان آن ها را پس از به اجرا درآمدن تغییر داد تا تضمینی باشد بر این که هیچ یک از طرفین معامله نمی توانند از انجام دادن تعهداتشان طفره بروند.
قراردادهای هوشمند که کدهای نوشته شده در بلاکچِین هستند، قراردادهایی اند که به محض اجرا، دیگر کاملاً ثابت و غیرقابل تغییر خواهند بود.
فرض کنید شما یک گروه موسیقی هستید و می خواهید موسیقی خودتان را به کسی بفروشید، یعنی باید یک فایل صوتی را به خریدار تحویل دهید. چطور می توانید اطمینان حاصل کنید که خریدار پس از دریافت این فایل، پولش را بپردازد؟ ضمناً، از آن سوی ماجرا نیز این امکان وجود دارد که خریدار بسیار بدبین و شکاک باشد و فکر کند که اگر اول هزینه را بپردازد، شما دیگر فایل صوتی را برای او ارسال نمی کنید. یک قرارداد هوشمند تضمین می کند که هنگامی که خریدار پول را پرداخت کند، بلافاصله فایل صوتی برای وی ارسال می شود. از زمان اجرای قرارداد، دیگر کسی نمی تواند آن را از حالت اجرا خارج و متوقف کند. پس هر دو طرف قرارداد می توانند به کدها اعتماد کنند.
پرداخت ها
“اگر حس می کنید کسی به شما اهمیت نمی دهد و مراقب شما نیست فقط کافی است تعدادی از پرداخت هایتان را انجام ندهید.”
استیون رایت(Steven Wright)
اگر کسب و کار شما مستلزم تراکنش های پرداخت میان کشورها است، بلاکچِین ها می توانند بسیار سودمند باشند. یکی از بزرگترین وعده های بلاکچِین این است که روزی جاگزین اسکناس خواهد شد. البته چنین تغییر بنیادینی سالها، شاید هم دهه ها، زمان نیاز داشته باشد تا اتفاق بیفتد. اما در حال حاضر می توانیم برای انتقال پول به سراسر دنیا در عرض چند دقیقه (به جای صرف چندین روز) از بلاکچِین ها استفاده کنیم.
یکی از مزایای پول های غیر متمرکز این است که پول ها را می توان مستقیماً بدون هیچ واسطه ای (نظیر بانک ها که سرعت فرآیند را کاهش میدهند) بین همتایان (طرفین) انتقال داد.
بدون شک پرداخت های برون مرزی، یکی دیگر از حوزه های کسب و کار شماست که پذیرای بلاکچِین خواهد بود.
استخدام نیرو
“در آینده ما تنها نگهبان ربات ها خواهیم بود. یعنی روند کارهای آینده به این صورت خواهد بود.”
گری اسکات(Gray Scott)
کارشناسان پیش بینی می کنند که روزی ربات ها عهده دار کارهای ما خواهند شد. اما تا فرا رسیدن آن روز، مدیران عامل سراسر دنیا هنوز هم برای انجام امور شرکت هایشان به انسان ها نیاز دارند.
با این حال، انسان ها برخلاف ربات ها، علائم تجاری و علامت هایی که نشان دهنده ی شهرت و اعتبارشان است ندارند. از همین رو، یافتن کارمندان درستکار و مناسب برای شرکتتان می تواند وظیفه ای اضطراب آور و خطیر باشد.
اما اگر چنین اطلاعاتی درباره ی امکان استخدام نیروهای جدید در دسترس عموم قرار گیرد، چه می شود؟
در مقاله های آینده در این مورد توضیح بیشتری داده میشود که بلاکچِین ها می توانند این راه را سریع تر، ارزان تر و مطمئن تر طی کرده و طرف مقابل را بررسی کنند(دیگر نیاز نیست شما برای احراز هویت به فردی دیگر اعتماد کنید).
هر فری یک رزومه ی تجاری در طول فعالیت های گذشته اش داشته که توسط کارفرمایان قبلی جمع آوری شده است. این کار سبب می شود که کارفرمایان جدید بتوانند به سرعت این رزومه را بررسی کنند و تصمیم بگیرند که آیا این فرد برای آن شغل مناسب است یا خیر.
این کار برای کارفرمای جدید، به اندازه کافی راحت است اما اگر این رزومه، حاوی اطلاعات نادرست باشد چه می شود؟ فرض کنید رئیس قبلی شما شخصی نفرت انگیز و فوق العاده بداخلاق بوده، آیا در این صورت شما تا مادام العمر قربانی بازخورد منفی او خواهید بود؟
برای اطمینان از این که این اتفاق نمی افتد، سیستم مرجع باید دو طرفه باشد. به این شیوه، کارمندان هم می توانند کارفرمایانشان و در صورت نیاز حتی یکدیگر را ارزیابی کنند. ارزیابی بد از یک کارفرمای دارای اعتبار نامناسب در این سیستم اهمیت کمتری نسبت به ارزیابی افرادی دارد که قابل اعتماد هستند.
ذخیره سازی ابری
“پشت هر ابری، ابر دیگری است.”
جودی گارلند(Judy Garland)
اگر شما در حال راه اندازی یک کسب و کار هستید، امکان ذخیره داده های شرکتتان بر روی ابر را دارید.
با توجه به گزارش اخیر ارائه دهنده ی سرویس ابری BCSG، توجهِ تعداد رو به رشد شرکت های کوچک و متوسط به سوی رایانش ابری معطوف شده است. در حال حاضر، ۶۴% دارندگان کسب و کارهای کوچک، به طور متوسط سه راه حل ابری مناسب دارند که انتظار می رود این رقم در سه سال آتی تا ۷۲% افزایش یابد.
بلاکچِین ها، نقش مهمی در غیر متمرکز کردن ذخیره سازی ابری ایفا می کنند زیرا این امکان را فراهم می آورند که افراد غریبه بتوانند با یکدیگر (بدون داشتن هیچ شناختی) همکاری کنند. شما می توانید به جای ذخیره سازی فایل ها بر روی یک سرور متمرکز، فایل هایتان را بر روی هزاران دستگاه در سراسر جهان ذخیره کنید.
حالا چگونه کار می کند: هر فایلی که آپلود کنید به چندین تکه ی کوچک تقسیم می شود و هر یک از این تکه ها بر روی چندین دستگاه در شبکه ذخیره می شوند. این که کدام تکه ی خاص بر روی کدام دستگاه خاص ذخیره شده در بلاکچِین ثبت (رکورد) شده است. اگر به بازیابی آن فایل نیاز پیدا کنید، سیستم براساس این اطلاعات آن را برای شما گردآوری (سرهم) می کند.
داده های شما در ذخیره سازی غیر متمرکز حتی از ذخیره سازی ابری هم امن تر است.
در حالی که ذخیره سازی ابری متمرکز فایل شما را بر روی چند نسخه پشتیبان (بک آپ) ذخیره می کند، ذخیره سازی غیر متمرکز داده های شما را بر روی دستگاه های بیشتری ذخیره می کند بنابراین قابلیت اطمینان افزایش می یابد.
علاوه بر این، در سیستم های مترکز، قدرت سیستم به درجه ی امنیت سرورهای شرکت بستگی دارد. با استفاده از شبکه های غیر متمرکز، حتی یک دستگاه هم وجود نخواهد داشت که حاوی فایل کامل باشد که با این کار عملاً به دست آوردن داده ها برای هکرها غیرممکن می شود.
سلسله مراتب کمتر، حکومت داری بهتر
شرکت ها در محیطی موفق خواهند بود که در آن قدرت در دست چند نفر معدود نباشد، اما در هر صورت ساختار سازمان ها اغلب اوقات به همین شکل است.
این ساختارهای فعلی قدرت نتیجه ی بی کفایتی در هماهنگ کردن جماعتی عظیم است.
بلاکچِین به خودی خود فناوری جدیدی نیست بلکه ترکیبی از فناوری هایی است که در دهه های گذشته داشته ایم مانند: شبکه های نظیر به نظیر(peer-to-peer networks) و رمزنگاری(cryptography). که به طور مشابه، در رأس بلاکچِین ها بخش های قابل تغییری وجود دارد که به خوبی با یکدیگر در تعامل هستند.
با درآمیختن قراردادهای هوشمند در رأس بلاکچِین ، جوامع می توانند بدون وجود هیچگونه سلسله مراتب اداره شوند. احتمال زیادی وجود دارد که کسب و کار شما، به زودی از گرفتاری های حکومت اداری(بروکراسی) خلاص شود و تمامی تصمیمات مهمی که بر کلیت سازمان تأثیرگذارند به واسطه ی فرآیند رأی گیری شفاف، که در بستر بلاکچِین انجام می شوند، گرفته شوند.
هر طرح پیشنهادی در قالب یک قرارداد هوشمند ارائه و ثبت می شود که در آن هر فردی می تواند رأی دهد. اگر آستانه تعریف شده در قوانین شرکت مورد رضایت باشد، طرح پیشنهادی تصویب شده و اقدامات بعدی صورت می گیرد.
بلاکچِین در راه است…
موارد مذکور، حوزه های معدودی هستند که ممکن است کسب و کار شما بلاکچِین ها را زودتر از آنچه که انتظار دارید، بپذیرند و مورد استفاده قرار دهند، اما در عین حال این احتمالات بی نهایت هستند.
چندین مدل ذهنی مختلف وجود دارد که شما می توانید از آن ها برای تفکر در مورد بلاکچِین ها استفاده کنید. هنگامی که بحث شناسایی پتانسیل بلاکچِین ها در کسب و کار می شود من دوست دارم به بلاکچِین به عنوان روشی برای فراهم آوردن امکان همکاری افراد غریبه با یکدیگر نگاه کنم، چه از طریق کارکنان شما، یا شرکای شما، یا زنجیره تأمین یا هر کس دیگر، به زودی بلاکچِین ها از چند جهت مختلف به سازمان شما ورود خواهند کرد.
